Replikacja DNA, budowa DNA/RNA, rodzaje RNA

Replikacja DNA to proces biosyntezy DNA, który prowadzi do powstania dwóch cząsteczek DNA identycznych jak cząsteczka macierzysta.

W procesie tym uczestniczy enzym - polimer DNA, zadaniem tego enzymu jest rozerwanie wiązań wodorowych, które łączą nici DNA - tworzą się widełki replikacyjne, następnie do każdej nici zostaje dobudowana nowa - zgodnie z komplementarnością - zasada azotowa. Nowa nić ma postać krótkich odcinków zwanych fragmentami Okozaki, odcinki te później ulegają scaleniu. Replikacja DNA u człowieka ma charakter semikonserwatywny, co oznacza, że w każdej potomnej cząsteczce DNA jest jedna nić "stara" i jedna nić "nowa".

Replikację DNA poprzedzają podziały mitotyczne komórek, ponieważ w każdej komórce potomnej musi znaleźć się taki sam materiał genetyczny, jaki miała komórka macierzysta.

Podstawowe jednostką budującą RNA jest nukleotyd, który składa się z:

1. cukru 5-węglowego (rybozy),


2. reszty kwasu fosforowego,


3. jednej z czterech zasad azotowych (z tym, że zamiast tyminy występuje uracyl, czyli adenina wiąże się uracylem wiązaniem podwójnym, a guanina z cytozyną wiązaniem potrójnym).

cukier + zasada azotowa + reszta kwasu fosforowego = nukleotyd

cukier + zasada azotowa  = nukleozyd

RNA jest zwykle cząsteczką jednoniciową.

Rodzaje RNA i ich funkcje:

1. rRNA - rybosomowy RNA, wchodzi w skład budowy rybosomów,


2. tRNA - transportujący RNA, budową przypomina trójlistną koniczynę (chyba dla kobiet, bo mnie przypomina plan rur kanalizacyjnych), wyróżnia się w nim kilka centrów aktywności.
   
    (rys. 1.10. - OPERON kl.3) Na końcu 3' (czyt. trzy prim) nitki znajduje się stała sekwencja nukleotydów ACC, jest to miejsce, do którego przyłącza się aminokwas, po przeciwnej stronie nitki znajduje się pętla antykodenowa, w tym miejscu tRNA łączy się z mRNA. tRNA przenosi znajdujące się w cytoplazmie aminokwasy na rybosomy. 


3. mRNA  - matryczny (informacyjny) RNA, składa się z takiej liczby nukleotydów, która jest podzielna przez 3. Układ trzech nukleotydów to kodem, a w organizmach eukariotycznych, gdzie mRNA znajdujące się w jądrze komórkowym, jest dłuższe od mRNA znajdujące  się poza nim, czyli w cytoplazmie. Oznacza to, że w czasie przechodzenia z jądra do cytoplazmy mRNA ulega obróbce (dojrzewaniu), w czasie której zostają z niego wycięte odcinki niekodujące informacji genetycznej (introny), pozostają tylko odcinki zawierające informacje genetyczną - eksony.

~~Na podstawie notatki szkolnej.