Choroby - charakterystyka ogólna

Zdrowie - stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, sprawne działanie mechanizmów homeostatycznych.

Choroba - stan zaburzenia mechanizmów homeostatycznych, co upośledza harmonijną współpracę komórek, tkanek, narządów u układów. Osłabia sprawność fizyczną i psychiczną.

Czynniki patogenne:

biologiczne pasożyty, pierwotniaki, priony, wirusy, obleńce, stawonogi

fizykochemiczne hałas, pogoda, substancje zawarte w wodzie, powietrzu, glebie, pożywieniu

społeczne zła atmosfera, niezaspokojenie potrzeb

Choroby cywilizacyjne:

1. są zależne od: mechanizacji, urbanizacji, motoryzacji, chemizacji;
2. wywołują je: nadmierny hałas, zanieczyszczenie powietrza, gleby, wody, pożywienia czy skażenia chemiczne;
3. przykłady takich chorób: nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrewna, alergie, nerwice.

Choroby społeczne:

1. najczęściej są to schorzenia masowe, przewlekłe, które wywołuje sytuacja społeczna;
2. przykłady takich chorób: gruźlica, choroby weneryczne, nowotwory, psychiczne i reumatyczne, otyłość, cukrzyca, uzależniania, choroby układu krążenia.

Choroby dziedziczne:

1. uwarunkowane genowo lub chromosomowo, przekazywane z pokolenia na pokolenie;
2. przykładami takich chorób są: albinizm, daltonizm, hemofilia, dziedziczna karłowatość, fenyloketonaria.

Choroby zakaźne (infekcje):

1. dzielą się na zaraźliwe i niezaraźliwe, są przyczynami epidemii lub pandemii;
2. przykładami taki chorób są: grypa, odra, ospa, cholera, tężec.

Choroby pasożytnicze:

1. choroba objawia się w skutek ucisku pasożyta na tkankę ludzką, uczulenia na produkty przemiany materii pasożyta (a także ze względu na toksyny, które wydziela pasożyt) czy utratę witamin.

Choroby alergiczne:

1. wynikają z nieprawidłowych odpowiedzi immunologicznych -> układ odpornościowy niepotrzebnie reaguje na dany czynnik poprzez wytwarzanie przeciwciał (określanych jako IgE);
2. nadmierna ilość IgE wywołuje kichanie, łzawienie, katar sienny, obrzęki, zaczerwienienia skóry, swędzenie, opuchlizna, astma;
3. alergeny to substancje, na które układ odpornościowy reaguje nieodpowiednio, zaliczamy do nich: substancje chemiczne (środki piorące, składniki leków i kosmetyków), pyłki kwiatowe, zarodniki grzybów, składniki kurzu, sierść zwierząt, jady owadów, pierwiastki, przetwory mleczne, owoce cytrusowe, czekoladę;
4. u osób uczulonych na pyłki kwiatowe, zarodniki i kurz, przeciwciała IgE pobudzają łącznotkankowe komórki błony śluzowej nosa do produkcji i wydzielania substancji tj. hormony tkankowe - histamina czy serotonina, które powodują miejscowe rozszerzenie się drobnych naczyń krwionośnych, zwiększenie przepuszczalności śródbłonka naczyń włosowatych -> skutkuje to zaczerwienieniem i obrzękami;
5. jeśli alergen zdziała bezpośrednio na skórę, może być przyczyną plam zwanych pokrzywkami;
6. astma alergiczna objawia się zwężeniem przekroju oskrzeli, co poważnie utrudnia oddychanie;
7. wstrząs anafilaktyczny (szok krążeniowy) - dochodzi do niego, kiedy alergen dostaje się bezpośrednio do  układu krążenia -> uwolniona zostaje wtedy w dużych ilościach histamina, a prowadzi to do nagłego zmniejszenia się objętości osocza krwi -> nagłe zaczerwienienie skóry, przyspieszona akcja serca;
8. leczenie: przyjmowanie leków przeciwhistaminowych, odczulenie.

Choroby zawodowe:

1. niektóre z czynników wywołujące te choroby: nieodpowiednie narzędzia pracy, nadmierna eksploatacja zmysłów, kontakt z truciznami, promieniowaniem, smarami, farbami, smołą;
2.  przykłady niektórych z chorób zawodowych: rozedma płuc (u wydmuchiwaczy szkła i trębaczy), płaskostopie, stany zapalne skóry (chemicy), bezgłos (nauczyciele);

Urazy:

1. mechaniczne spowodowane narzędziami;
2. cieplne, czyli odmrożenia lub oparzenia;
3. elektryczne, czyli porażenie prądem lub rażenie gromem;
4. psychiczne wywołane np. w skutek zgwałcenia, utraty bliskiej  osoby.

Zatrucia:

1. zaburzenia  pracy narządów spowodowane działaniem toksyn;
2. trucizny wnikają drogą pokarmową, oddechową, przez skórę i krew.

Profilaktyka - wszelkie działania lub środki zmierzające do zapobiegania chorobom:

badania diagnostyczne, racjonalne odżywianie, przestrzeganie higieny, stosowanie szczepień ochronnych, propagowanie oświaty zdrowotnej

Na podstawie podręcznika OPERON Biologia poziom rozszerzony, klasa druga.