czwartek, 18 sierpnia 2011

Drzewa

-Buk-



Występuje 10 gatunków buka na półkuli północnej w klimacie umiarkowanym. W Polsce głównie spotkać można buk pospolity (zdjęcie obok). Ma on szarą, srebrzystą korę, koronę natomiast gęsto, szeroką. Liście natomiast jajowate lub eliptyczne, całobrzegie albo faliście ząbkowane. Jego pień rośnie raczej prosto. Buk rośnie powoli - po około 120 latach osiąga 30 metrów. Zdolność wydawania owoców osiąga między 40. a 80. rokiem życia w zależności, gdzie rośnie. Jego owoce to trójgraniaste orzeszki, zwykle po dwa zamknięte w głębokich kolczastych miseczkach. Bukwie, bo tak nazywają się owoce dojrzewają we wrześniu i październiku, są pożywieniem dla dzików i jeleni, karmi się też nimi trzodę chlewną. Buk nie zruca jesienią zazwyczaj wszystkich liści, tak jak dąb i grab.
Buk to drzewo wrażliwe we wczesnej młodości na przymrozki, lubi wilgotne powietrze. Dożywa 300. lat, w późnej starości często cierpi na zgorzel kory. Larwy 4 centymetrowego dyląża garbarza żerują w drewnie buka.
Buk pospolity ma kilkanaście odmian ozdobnych, które sadzi się w parkach, te odmiany to np. purpurowy, purpurowy zwisający, dwubarwny, żółtolistny, strzępolistny, stożkowaty.
W wierzeniach dawnych buk był drzewem odstraszającym złe duchy, zwiększającym rozrodczość zwierząt, boskim. 





-Cis pospolity-





Ma postać krzewu lub drzewa, w zależności od tego w jaki sposób nasiono trafi do gleby. Jeśli endozoicznie, czyli jeśli osnówka zostanie zjedzony przez ptaka, a następnie nasienie wydalone to powstanie zazwyczaj drzewo cisu. Jeśli natomiast powstał z odrośli zazwyczaj staje się krzewem. Należy pamiętać, że tylko część nasion jest wstanie zakiełkować.
Trudno jest rozpoznać czy dane drzewo jest cisem, cisy mogą mieć pień pojedynczy bądź kilka powyginanych albo prostych pni. Kora, owszem, ma cechy charakterystyczne, po których łatwo poznać cis. Na jednorocznych pędach jest zielona i gładka, na kilkuletnich - czerwonobrunatna i cienka, a na starszych, grubszych gałęziach i na pniu - brudnowiśniowa, przeważnie łuszcząca się i odpadająca cienkimi płatami (Gawędy o drzewach, Maria Ziółkowska). Igły zrzuca partiami co 6-8 lat, są miękkie i miłe w dotyku. Jasno czerwone jagódki to osnówka cisu, choć wyglądają smakowicie są trujące, trucizną jest alkaloid, który obecny jest w całym drzewie.
Cis w wierzeniach, poglądach dawnych ludzi był rośliną nieprzyjazną, złą, demoniczną.
Cis rośnie najwolniej ze wszystkich drzew iglastych, w wieku 20 lat osiąga zdolność do wydawania nasion, co odbywa się regularnie co rok. Cis osiąga wysokość około 15 metrów, najstarszy cis żył 3000 lat. 




-Dąb szypułkowy, bezszypułkowy, omszony-




Dąb uważany jest za króla lasów, jak można się spodziewać, dlatego że jest potężny i licznie w nich występuje. Najsławniejszym dębem polskim jest Bartek, oraz ścięty już Baublis. 
Dąb szypułkowy sięga 40. metrów wysokości, ma potężny pień, a koronę nieregularnie rozgałęzioną. Jego liście są zawieszone na krótkich ogonkach, a owoce, czyli żołędzie spoczywają na dość długich szypułkach - stąd też nazwa tego dębu. Możliwość wydawania nasion osiąga mając 40-50 lat. Między 120. a 200. rokiem życia osiąga swoją szczytową wysokość i odtąd rozrasta się tylko na grubość.
Dąb bezszypułkowy, nazywa się tak, ponieważ miseczki żołędzi nie mają szypułek, siedzą skupione ciasno na gałązce, przeważnie po 3. Osiąga wysokość 30 metrów, jest mniej wymagający co do gleby od swojego kolegi powyżej, ale bardziej ciepłolubny. 
Dąb omszony to małe drzewo, czasem krzew, osiąga 25 metrów. Kwitnie w maju, czyli później niż inne dęby. Gałązki, pąki, liście i miseczki owoców szaro wojłokowato omszone. Liście podobne jak dębu bezszypułkowego, zwykle mniejsze, pod względem wielkości i kształtu bardzo zmienne, żołędzie drobne, siedzące lub na krótkich szypułkach (www). 
W wierzeniach starożytnych, jak i kilka wieków temu dąb uważany był za boskie drzewo, które zniszczyć mógł jedynie boski ogień - piorun. 

-Jałowiec pospolity-

Jałowiec pospolity występuje prawie na całej półkuli północnej. W Polsce rośnie w postaci drzewa lub krzewu i osiąga 12 metrów wysokości.
Jałowiec nie ma dużych wymagań glebowych - umiejscowiony jest na podłożu piaszczystym, może rosnąć na glebie jałowej, stąd też jego nazwa. Jest rośliną wytrzymałą - znosi upały jak i mrozy, choć rośnie wolno dożywa 100 lat.
Co ciekawe jałowiec pospolity to roślina towarzyska, potwierdzono, że gdy w jego okolicach posadzi się np. sadzonkę sosny to będzie ona rosnąć nawet trzy razy szybciej niż zwyczajnie. Okazuje się, że to igliwie jałowca jest przyczyną tego dobrego zjawiska. Mianowicie szybciej się ono rozkłada niż u innych drzew oraz wytwarza niekwaśną, żyzną próchnicę.
Jałowiec przyjmuje różne kształty, najczęściej spotkać go można w postaci stożka. Igły jałowiec ma prostopadle ułożone do pędu po trzy w okółkach. Młoda roślina ma korę ciemnoszarą, podłużnie porysowaną, natomiast stara - pokrytą strzępiącymi się łuskami. Posiada palowy system korzeniowy. 
Jałowiec kwitnie w czerwcu. Kwiaty męskie są żółte, a żeńskie zielone. Granatowe szyszkojagody dojrzewają w drugim roku. Jałowiec jest rośliną dwupienną.
Ciekawostką jest, że nasze praprababcie smarowały jałowiec klejącą substancją, żeby ptaki, które liczyły na zjedzenie szyszkojagód nie mogły oderwać się od jałowca, następnie były zjadane. 



2 komentarze:

  1. Cis nalezy do nagozalążkowych, a więc nie ma owoców:) Te czerwone kuleczki, noszą nazwę - osnówek, a trujące w nich są tylko nasionka:) Pozdrawiam serdecznie

    OdpowiedzUsuń